تفاوت دیسک و صفحه ۲۰۶ TU3 و TU5 در چیست؟

اهمیت شناخت تفاوت دیسک و صفحه TU3 و TU5

بسیاری از راننده‌های پژو ۲۰۶ هنگام خرید دیسک و صفحه، فقط به اسم برند توجه می‌کنن، بدون اینکه بدونن موتور خودروشون TU3 هست یا TU5. اما واقعیت اینه که این دو مدل موتور تفاوت‌هایی دارن که مستقیماً روی عملکرد سیستم کلاچ و نوع دیسک و صفحه تأثیر می‌ذاره. اشتباه در انتخاب قطعه، ممکنه باعث بشه کلاچ زود بسوزه، دنده بد جا بره یا موتور تحت فشار قرار بگیره.

اگر تیپ ۲ سوار باشید، یعنی موتور TU3 دارید. این موتور نسبت به TU5 قدرت و گشتاور کمتری تولید می‌کنه، بنابراین دیسک و صفحه‌ای که براش طراحی شده، سبک‌تره و نیاز به فشار کمتری برای کلاچ‌گیری داره. در مقابل، موتور TU5 که در تیپ ۵ و V8 نصب شده، قوی‌تره و سیستم کلاچ اون باید تحمل بیشتری در برابر گرما و فشار داشته باشه. پس اگر دنبال انتخاب درست هستین، اول باید موتور ماشین‌تونو بشناسید و بعد برید سراغ خرید دیسک و صفحه مناسب.

موتور TU3 و TU5 چه تفاوت‌هایی دارن که روی دیسک و صفحه تأثیر می‌ذاره؟

موتور TU3 در واقع همون موتور ۸ سوپاپی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ هست که توان تولیدی حدود ۷۵ اسب بخار داره. در مقابل، TU5 یک موتور ۱۶ سوپاپه که برای تیپ ۵، V8 و صندوقدارها استفاده می‌شه و قدرتش به ۱۰۵ اسب بخار می‌رسه. این تفاوت عددی ساده باعث می‌شه فشار بیشتری به سیستم انتقال قدرت وارد بشه و نیاز به دیسک و صفحه‌ای باشه که تحمل حرارتی و استقامت مکانیکی بالاتری داشته باشه.

یکی دیگه از تفاوت‌های مهم، گیربکس این دو مدله. گیربکس TU5 ضرایب متفاوتی داره و در دنده‌معکوس یا تعویض‌های سریع‌تر، دیسک و صفحه باید عملکرد دقیق‌تری داشته باشن. به‌همین‌دلیل، طراحی صفحه کلاچ TU5 معمولاً ضخیم‌تره و سطح اصطکاک بیشتری داره. اگر کسی اشتباهی دیسک و صفحه TU3 رو روی موتور TU5 نصب کنه، ممکنه توی سربالایی یا شتاب‌گیری به مشکل بخوره و حتی آسیب جدی به گیربکس وارد بشه.

چرا استفاده از دیسک و صفحه مخصوص هر موتور ضروریه؟

خیلی از راننده‌ها فکر می‌کنن چون شکل ظاهری دیسک و صفحه TU3 و TU5 خیلی فرق نداره، می‌تونن از هر کدوم روی ماشین‌شون استفاده کنن. ولی مسئله فقط اندازه یا سوراخ‌کاری نیست؛ بلکه موضوع اصلی تطابق عملکرد با موتور و گیربکسه. مثلاً دیسک و صفحه TU3 ممکنه رو TU5 نصب بشه، ولی بعد از مدتی دچار لرزش، صدا، یا سفت شدن کلاچ می‌شه. حتی ممکنه باعث بالا رفتن مصرف سوخت یا شتاب ضعیف‌تر بشه.

از اون طرف، اگه روی موتور TU3 دیسک و صفحه TU5 نصب بشه، چون صفحه سنگین‌تری داره، باعث سنگینی پدال کلاچ می‌شه و فشار بیشتری به سیم کلاچ و دوشاخه وارد می‌کنه. این یعنی در ظاهر شاید کار کنه، ولی در عمل عمر قطعه پایین میاد و تجربه رانندگی هم افت می‌کنه. برای همین، بهترین کار اینه که موقع خرید حتماً تیپ ماشین و نوع موتور رو مشخص کنین تا قطعه دقیق و استاندارد خودتون رو دریافت کنین.

مشخصات فنی دیسک و صفحه TU3 و TU5 چه تفاوت‌هایی دارن؟

وقتی وارد جزئیات فنی دیسک و صفحه دو مدل TU3 و TU5 بشیم، متوجه تفاوت‌هایی می‌شیم که فقط توی ظاهر قابل تشخیص نیستن. مثلاً قطر صفحه کلاچ در موتور TU5 معمولاً بزرگ‌تره، چون باید گشتاور بیشتری رو منتقل کنه. همین مسئله باعث می‌شه اصطکاک بیشتری تولید بشه و نیاز به آلیاژ مقاوم‌تری برای صفحه و دیسک وجود داشته باشه.

تفاوت دیگه مربوط به فنرهای لرزش‌گیر یا همون دمپرهایی هست که بین صفحه و دیسک قرار دارن. در مدل TU5 معمولاً این فنرها بزرگ‌تر و قوی‌تر هستن تا بتونن لرزش ناشی از قدرت بالاتر موتور رو جذب کنن. همچنین در صفحه کلاچ TU5، ضخامت بیشتره و بعضی مدل‌ها سطح فلایویل‌خورده‌شون هم به‌گونه‌ای طراحی شده که انتقال نیرو نرم‌تر و یکنواخت‌تر انجام بشه.

در یک نگاه کلی، مشخصات فنی این دو مدل رو می‌شه به این صورت دسته‌بندی کرد:

• قطر صفحه کلاچ: در TU5 حدود ۲۰۰ میلی‌متر، در TU3 کمتر از ۱۹۰ میلی‌متر
• تعداد و قدرت فنر دمپر: در TU5 بیشتر و قوی‌تر
• ضخامت سطح اصطکاک: در TU5 بالا‌تر برای تحمل گرمای بیشتر
• طراحی سوراخ‌کاری فلایویل: متفاوت برای هماهنگی دقیق با میل‌لنگ و صفحه فلایویل هر مدل

آیا برندهای معروف دیسک و صفحه تفاوت TU3 و TU5 را رعایت می‌کنند؟

بله، برندهای حرفه‌ای و معتبر معمولاً برای هر کدوم از این موتورها محصول جداگانه تولید می‌کنن. مثلاً آیسین برای TU3 و TU5 دو بسته‌بندی مجزا ارائه می‌ده که دقیقاً براساس نوع موتور طراحی شده. همین‌طور برندهایی مثل والئو و ایساکو هم دیسک و صفحه‌های مخصوص هر تیپ رو به‌طور جداگانه وارد یا عرضه می‌کنن. اما مسئله از جایی شروع می‌شه که فروشگاه یا مکانیک تفاوت‌ها رو جدی نمی‌گیره.

برخی از فروشنده‌ها به‌خاطر تشابه ظاهری، ممکنه به‌اشتباه یک مدل رو برای هر دو موتور پیشنهاد بدن. در حالی‌که اگر دقت نکنید، حتی سوراخ‌های نصب ممکنه دقیقاً تطابق نداشته باشه یا بعد از نصب، مشکلاتی مثل سفتی پدال یا لرزش در شروع حرکت ایجاد بشه. اینجاست که انتخاب برند معتبر اهمیت پیدا می‌کنه؛ چون برند حرفه‌ای، برای هر موتور، تست‌های جداگانه‌ای انجام می‌ده و تطابق عملکرد رو در نظر می‌گیره.

پس اگر برند مطمئنی انتخاب کردین ولی فروشنده گفت «فرقی نمی‌کنه» یا «هر دو روش می‌خوره»، بهتره خودتون شماره فنی (Part Number) روی بسته‌بندی رو بررسی کنین یا از پشتیبانی برند مطمئن شین. چون برند خوب یعنی قطعه استاندارد، ولی فروش اشتباه می‌تونه کل ماجرا رو خراب کنه.

تجربه مکانیک‌ها درباره نصب دیسک و صفحه اشتباه روی TU3 و TU5

مکانیک‌هایی که با پژو ۲۰۶ زیاد کار کردن، خیلی راحت از صدای موتور، نحوه کلاچ گرفتن یا حتی مقاومت پدال، می‌فهمن که دیسک و صفحه مناسب نصب شده یا نه. خیلی‌ها تعریف می‌کنن که ماشین با دیسک و صفحه نامتناسب، توی دنده ۲ یا دنده عقب دچار پرش می‌شه یا حتی کلاچ به‌مرور شروع به لغزش می‌کنه.

برای موتور TU3، نصب دیسک و صفحه TU5 باعث سنگین شدن کلاچ می‌شه. این مورد مخصوصاً برای راننده‌های خانم یا کسانی که بیشتر در ترافیک رانندگی می‌کنن، آزاردهنده‌ست. چون نه‌تنها پدال سفت می‌شه، بلکه فشار روی سیم کلاچ و دوشاخه بیشتر شده و ممکنه این قطعات هم زودتر خراب شن.

از اون طرف، استفاده از دیسک و صفحه TU3 روی موتور TU5 بیشتر شبیه به یک اشتباه جدیه. چون به‌خاطر قدرت بالاتر موتور، صفحه به‌سرعت می‌سوزه و عملکرد کلاچ دچار لیز خوردن می‌شه. در بدترین حالت، این مسئله می‌تونه باعث آسیب به گیربکس یا حتی میل‌لنگ بشه. برای همین خیلی از مکانیک‌ها تأکید دارن که حتی اگر شکل ظاهری قطعه شبیه باشه، باز هم باید حتماً از مدل دقیق استفاده بشه.

مقایسه فنی دیسک و صفحه TU3 و TU5 در یک نگاه

بررسی عددی و فنی مشخصات دیسک و صفحه دو موتور TU3 و TU5 کمک می‌کنه تا تفاوت‌ها رو دقیق‌تر درک کنیم. گاهی تشخیص تفاوت‌ها از روی تجربه کافی نیست و باید با داده‌های واقعی مقایسه انجام بدیم. جدول زیر، تفاوت‌های اصلی این دو مدل رو از نظر ابعاد، وزن، تحمل حرارت و طراحی بررسی می‌کنه:

همون‌طور که جدول نشون می‌ده، تمام ساختار دیسک و صفحه TU5 برای تحمل فشار بیشتر طراحی شده. اگر این قطعه روی TU3 نصب شه، فشار زیادی به پدال وارد می‌شه و در عوض، اگه قطعه TU3 روی TU5 سوار شه، تحمل کافی نداره و خیلی زود فرسوده می‌شه. برای همین شناخت دقیق این تفاوت‌ها لازمه.

حتی بعضی برندها مثل آیسین یا والئو روی جعبه، شماره فنی خاص برای TU3 و TU5 رو درج می‌کنن تا اشتباه نشه. ولی گاهی فروشنده‌های بی‌تجربه یا غیرحرفه‌ای این تفاوت‌ها رو نادیده می‌گیرن و نتیجه‌ش یه نصب اشتباهه که دردسرش به راننده برمی‌گرده.

آیا می‌توان دیسک و صفحه TU5 را روی موتور TU3 نصب کرد یا برعکس؟

در نگاه اول شاید نصب دیسک و صفحه موتور TU5 روی TU3 یا برعکس، امکان‌پذیر به‌نظر برسه. چون شباهت ظاهری قطعات گاهی گمراه‌کننده‌ست. اما از نظر فنی، این کار نه تنها پیشنهاد نمی‌شه، بلکه می‌تونه به قطعات دیگه خودرو هم آسیب بزنه. هرچند ممکنه با کمی فشار بیشتر یا تنظیمات دست‌ساز، قطعه روی خودرو نصب بشه، ولی عملکرد خودرو هرگز مثل حالت استاندارد نخواهد بود.

مثلاً اگه دیسک و صفحه TU5 که ضخیم‌تره و وزن بیشتری داره، روی موتور TU3 نصب بشه، به سیم کلاچ و دوشاخه فشار بیشتری وارد می‌شه. نتیجه‌ش سفت شدن بیش‌ازحد پدال کلاچه که به مرور باعث خرابی زودرس در قطعات جانبی می‌شه. در مقابل، نصب دیسک و صفحه TU3 روی TU5 گرچه ممکنه در ظاهر مشکلی ایجاد نکنه، ولی به‌خاطر تحمل گشتاور پایین‌تر، صفحه اصطکاک رو به‌درستی منتقل نمی‌کنه و باعث لغزش یا داغ شدن کلاچ می‌شه.

اشتباه گرفتن این دو مدل گاهی به‌خاطر بسته‌بندی مشترک برندهای متفرقه پیش میاد؛ مثلاً روی جعبه نوشته شده «مناسب برای پژو ۲۰۶» بدون اینکه مشخص کنه برای TU3 طراحی شده یا TU5. برای همین باید همیشه به این موارد دقت کنین:

• تفاوت شماره فنی (Part Number)
• درج مشخصات موتور روی برچسب بسته‌بندی
• مشاوره گرفتن از مکانیک متخصص یا پشتیبانی فروشگاه

نادیده گرفتن این تفاوت‌ها می‌تونه باعث هزینه دوباره، افت عملکرد خودرو و حتی خرابی زودهنگام سایر اجزای گیربکس بشه. بهتره همیشه قطعه مناسب با تیپ خودرو رو انتخاب کنین، حتی اگر نیاز باشه کمی بیشتر هزینه کنین.

در هنگام خرید دیسک و صفحه چطور مدل TU3 یا TU5 را تشخیص دهیم؟

اگر مطمئن نیستید که خودروی شما موتور TU3 داره یا TU5، اول باید تیپ ماشین رو بدونید. به‌طور کلی، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ با موتور TU3 عرضه شده و تیپ ۵، V8 و صندوقدارها از موتور TU5 استفاده می‌کنن. اما اگه از قبل ماشین دست‌دوم خریدین یا موتور عوض شده باشه، باید با دقت بیشتری بررسی کنین.

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تشخیص، نگاه کردن به ظاهر موتور و نوع درپوش سوپاپه. موتور TU5 کشیده‌تر و درپوشش عریض‌تره و شمع‌ها در قسمت میانی قرار دارن. اما موتور TU3 جمع‌وجورتره و شمع‌ها در کنار موتور قرار گرفتن. البته مکانیک‌ها معمولاً با نگاه کردن به گیربکس هم نوع سیستم کلاچ رو تشخیص می‌دن.

در زمان خرید دیسک و صفحه، حتماً این نکات رو رعایت کنید:

• تیپ دقیق خودرو رو به فروشنده اعلام کنید
• اگر مطمئن نیستید، شماره VIN یا پلاک موتور رو چک کنید
• از برندهایی بخرید که تفکیک واضح بین TU3 و TU5 دارن
• اگر آنلاین می‌خرید، درج تیپ خودرو در صفحه محصول خیلی مهمه

این بررسی‌های اولیه، جلوی یک انتخاب اشتباه و ضرر مالی بعدی رو می‌گیره.

دیسک و صفحه مناسب برای TU3 یا TU5 رو از کجا بخریم که مطمئن باشیم؟

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها در بازار قطعات یدکی اینه که حتی اگر بدونید دقیقاً چه مدل دیسک و صفحه‌ای نیاز دارید، پیدا کردن نسخه اصل و استاندارد کار ساده‌ای نیست. چون بازار پر شده از کالاهای تقلبی یا فروشنده‌هایی که قطعه رو بدون در نظر گرفتن تیپ خودرو به شما می‌فروشن. برای همین باید جایی رو انتخاب کنین که هم پشتیبانی داشته باشه، هم اطلاعات محصول شفاف باشه، هم جنس اصل تحویل بده.

فروشگاه اینترنتی یدکی‌ران با ارائه دیسک و صفحه‌های تفکیک‌شده برای موتورهای TU3 و TU5 این مسئله رو حل کرده. شما می‌تونید با انتخاب تیپ خودرو، دقیقاً به محصول سازگار برسید و خیالتون از بابت کیفیت و اصالت راحت باشه. از آیسین ژاپن گرفته تا والئو سبز و ایساکو، هر برند معتبر با شماره فنی و توضیحات تخصصی درج شده تا هیچ ابهامی در خرید باقی نمونه.

اگه برای خرید تردید دارید یا نمی‌دونید دقیقاً چه قطعه‌ای مناسب ماشینه، تیم پشتیبانی یدکی‌ران قبل از خرید راهنماییتون می‌کنه تا دقیقاً همون چیزی رو انتخاب کنید که با موتور خودروتون هماهنگه. دیگه نیازی نیست وقت و انرژی‌تون رو صرف گشتن بین فروشنده‌های نامطمئن کنین.